خبرآنلاین: پروسه طولانی اکران فیلم‌های حوزه کودک و شرایط نامناسب در زمان اکران، از معضلاتی است که بسیاری از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان حوزه سینمای کودک از آن گله‌مندند.
خبرآنلاین: پروسه طولانی اکران فیلم‌های حوزه کودک و شرایط نامناسب در زمان اکران، از معضلاتی است که بسیاری از فیلمسازان و تهیه‌کنندگان حوزه سینمای کودک از آن گله‌مندند.
چند سالی است که سینماگران زیادی حرف از مرگ سینمای کودک به میان می‌آوردند. تولید تعداد انگشت‌شمار فیلم در حوزه سینمای کودک و نوجوان حکایت از آن دارد حال سینما کودک چندی‌ست چندان خوب نیست. اما بسیاری از فیلمسازان مهمترین علت رکود سینمای کودک را فارغ از تمام مشکلات دیگری که وجود دارد در زمینه اکران فیلم‌ها می‌بینند. بسیاری از کارگردانانی که در سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان امسال فیلم داشتند زمان اکران فیلم‌شان را مهمترین نگرانی و دغدغه‌شان عنوان می‌کردند. ین نگرانی با توجه به اوضاع اکران فیلم‌های کودک در سال‌های اخیر به نظر بیجا نیست. در گزارش پیش‌رو با سه تن از فعالان حوزه سینمای کودک و نوجوان، فرشته طائرپور، غلامرضا آزادی و حسین قناعت به گفتگو نشستیم و در مقابل انتظارات فیلمسازان این حوزه را نیز با محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی عنوان کردیم و صحبت‌های او را نیز شنیدیم.
فیلم کودک خوب سرمایه جذب می‌کند
فرشته طائرپور، تهیه‌کننده سینما که خودش یکی از اعضای شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک نیز هست درباره طرح و برنامه‌هایی که این شورا برای حل معضل اکران فیلم‌های سینمایی کودک داشته می‌گوید: «زمانی که ما شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک را تشکیل دادیم بنایمان بر این بود که در چهار شاخه موازی همزمان کار کنیم. شاخه فیلمنامه که به نظرمان زیربنای موضوع بود، شاخه تولید که نیازمند حمایتی سنجیده است و نه یک پشتیبانی نسنجیده، مسئله‌ای که الان خیلی‌ها به خاطر نبودنش گله‌مند هستند. دیگری بحث اکران بود که بدون خروجی اکران تولید هیچ فیلم کودکی نمی‌تواند ادامه پیدا کند و شاخه چهارم هم جشنواره بود که چقدر می‌تواند با نگاه کارشناسانه در خدمت سه شاخه دیگر باشد. اعتقاد ما بر این بود که صرف دادن جایزه در برخی از این بخش‌ها برای جشنواره فیلم کودک کافی نیست، چنین جشنواره ای با این ویژگی‌ها باید جریان ساز باشد.»
طائرپور اینطور ادامه می‌دهد: «در اوائل سال 95 در حوزه اکران یک طرح بسیار مفصل، با تفکیک گروه‌های سنی، با انتخاب نوع سینماها، اتفاقاتی که باید در سینماها بیفتد و نوع زمانبندی که برای اکران فیلم‌ها در ایام تعطیلات و اوقات فراغت بچه‌ها باید اجرایی شود تهیه شد. این طرح به سازمان سینمایی ارائه شده و به عاملان اجرایی مصوبات شورا نیز ابلاغ شده است اما متاسفانه هنوز اتفاقی در این زمینه نیفتاده است. حتی یک دفتر پخش خیلی توانا که معمولا اغلب فیلمسازان دلشان می‌خواهد فیلم‌هایشان را آن دفتر پخش کند پای کار آمد تا اجرای این طرح را برعهده بگیرد ولی نمی دانم به دلیل مسائل مالی یا به دلیل تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و تغییرات بود که خیلی توجهی به این طرح نشد.»
این تهیه‌کننده در ادامه توضیح می‌دهد: «سینمای هنر و تجربه سامان بخشی به خودش را از مرحله اکران آغاز کرد، این اتفاق در سینمای کودک هم باید بیفتد. اگر سینماهایی به طور ویژه با سوبسیدهای دولتی در ا ختیار بخش هنر و تجربه قرار نمی‌گرفتند، محال بود که این سینما بتواند خودش را از محاقی که در آن قرار داشت بیرون بکشد و رشد کند. در مورد سینمای کودک این اتفاق باید خیلی حساس‌تر بیفتد.»
طائرپور همچنین درباره جزئیات طرح‌هایی که شورای سیاست‌گذاری و راهبری برای حل معضل اکران تدوین کرده می‌گوید: «طرح‌ها در این زمینه با تمام جزئیات آماده است و در اختیار سازمان سینمایی و بنیاد فارابی قرار گرفته است، اما به دلیل پیش نرفتن امور اجرایی که وظیفه شورا هم نبود هنوز نتیجه مثبتی حاصل نشده است. من شخصا امیدوار هستم که در مدیریت جدید اتفاق‌های خوبی در این زمینه بیفتد.»
تهیه‌کننده «پاتال و آروزهای کوچک» در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید بر لزوم سرمایه گذاری درست و دقیق در حوزه سینمای کودک توضیح می‌دهد: «تجربه نشان داده که فیلم کودک خوب، به خودی خود می‌تواند برای جذب سرمایه موفق باشد. حتی اگر در مرحله تولید این اتفاق نیفتد، در مرحله نمایش می‌توان به وقوع این اتفاق امیدوار بود. فقط کافی است فیلم کودک خوب بسازی. این حوزه مستعدترین حوزه برای سرمایه‌گذاری است، آن هم به این دلیل که هر بنگاه اقتصادی آینده نگری می‌داند که باید روی جامعه بعدی یا مشتری‌های بعدی‌اش حساب باز کند و هیچ راهی هم بهتر از ورود به حوزه عاطفی و شناختی مخاطب جز از طریق ارائه محصولات فرهنگی و تفریحی نیست.»
طائرپور در پایان می‌افزاید: «کافی است چرخ‌های سینمای کودک به درستی راه بیفتد و تبدیل به یک مجموعه جذاب شود، آن وقت فیلمسازان مطمئن باشند که سرمایه‌گذاران و اسپانسرها خودشان به سراغ سینمای کودک خواهند آمد.»
با هفت جایزه اکرانی فلاکت بار داشتیم
حسین قناعت یکی دیگر از کارگردانان سینمای کودک است که امسال با دو فیلم «دزد و پری 2» و «قهرمانان کوچک» در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان حضور داشت. او در سال‌های اخیر چندین فیلم سینمایی برای کودکان ساخته و بیشتر فیلم‌هایش هم اکران خوبی را پشت سر نگذاشتند.
قناعت درباره معضل اکران سینمای کودک می‌گوید: «فیلم‌های کودک تولید می‌شوند، به جشنواره می‌آیند اما معضل اصلی از زمان اکران آنها آغاز می‌شود. برای مثال فیلم «دزد و پری 1» با اینکه جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاچیان را از جشنواره دوره قبل گرفته بود اما موقع اکران مدت زیادی معطل ماند.»
این کارگردان ادامه می‌دهد: «ما دوسال صبر کردیم و در نهایت هم در گروه آزاد توانستیم برای «دزد و پری 1» اکران بگیریم. البته خوشبختانه این فیلم ما را روسفید کرد و با وجود اینکه ما نه برند عروسکی در فیلم داشتیم و نه از بازیگر بزرگسال چهره چندان استفاده کرده بودیم توانست به فروش خوبی دست پیدا کند. «دزد و پری 1» فیلمی کم هزینه بود که آن موقع رقمی حدود یک میلیارد و دویست هزار تومان فروخت.»
قناعت که از جمله کارگردان‌های فعال در حوزه سینمای کودک است معتقد است که معضل اکران فیلم‌های حوزه کودک مشکل جدیدی نیست و سال‌هاست که به معضلی برای فیلمسازان تبدیل شده است، او می‌گوید: «فیلم «من و نگین دات کام» که هنوز یکی از محبوب‌ترین فیلم‌هایم است و در جشنواره اصفهان 7 جایزه گرفت، 4 سال و نیم طول کشید تا بتواند برای اکران سینما بگیرد.»
او می‌افزاید: «من یک سال بعد از این فیلم هم «ماجرای اینترنتی» را ساختم که 4 جایزه از جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان گرفت اما باز هم برای اکران سختی‌های زیادی کشیدیم و در بدترین فصل به ما نوبت اکران دادند و در نهایت می‌توانم بگویم اکران بسیار فلاکت‌باری برای این فیلم‌ها داشتیم.»
قناعت با تاکید بر اینکه اکران نامناسب فیلم‌ها، فیلمسازان را دلسر می‌کند توضیح می‌دهد: «همه این موارد در آینده حرفه‌ای فیلمساز تاثیر می‌گذارد. فقط کافی است یک بار چنین تجربه‌ای در کارنامه کاری یک کارگردان ثبت شود آن وقت همه و همه از این زوایه نگاه می‌کنند که او فیلم بفروشی نساخته است. هیچ کس نمی‌آید بگوید فیلم او برگزیده جشنواره شده، تعداد زیادی جایزه گرفته، بچه‌ها دوستش داشتند و خیلی موارد دیگر، حتی نمی گویند چه تعدا سالن به فیلم دادند، ولی می‌گویند نتوانست فروش کند. به نظرم در چنین شرایطی فیلم و فیلمساز قربانی زمان نامناسب اکران می‌شود.»
کارگردان «زخم شانه حوا» با اشاره به اینکه برای ساخت هیچ یک از فیلم‌هایش اسپانسرجذب نکرده می‌گوید: «وقتی فیلم‌ها در سینما اکران نشود دیگر ژانری به نام سینما کودک باقی نمی‌ماند. مقصر هم به نظرم خود ما و مسولین سینمای کودک هستند. بچه‌ها سال به سال با اتفاقات جدیدی که در عرصه تکنولوژی می‌افتد رشد می‌کنند و سرگرمی‌ها و دغدغه‌هایشان با نسل گذشته و به کلی فرق می‌کند، حالا در این میان شما حساب کنید فیلمی 4-5 سال هم در انتظار اکران بماند و در نهایت با کمترین تعداد سالن و بدترین سانس‌ها در نامناسب‌ترین فصل روی پرده برود. واضح است که فیلمساز هر چقدر هم دغدغه این حوزه را داشته باشد، هر قدر هم که به ژانر کودک علاقه‌مند باشد، با دیدن این شرایط دلسرد می‌شود.»
هدف شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینمای کودک باید روشن شود
غلامرضا آزادی، کارگردان و تهیه‌کننده سینما امسال یکی از اعضای هیئت داوران جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان بود، او که خودش فیلم سینمایی«سندباد و سارا» را نوبت اکران دارد نیز از جمله سینماگرانی است که عدم اکران مناسب فیلم‌های سینمای کودک را یکی از اصلی‌ترین معضلات این حوزه می‌داند.
آزادی با اشاره به اینکه 6 سال است در انتظار اکران فیلم‌های قبلی‌اش است می‌گوید: «من به دلیل علاقه و دغدغه شخصی‌ام در 6 سال گذشته 3 فیلم در حوزه کودک و نوجوان ساخته‌ام و چهارمین کارم را نیز به زودی مقابل دوربین می‌برم اما سه فیلم قبلی‌ام هنوز رنگ پرده را به خود ندیده‌اند.»
او می‌افزاید: «فرصت اکران برای همه فیلم‌های کودک و نوجوان باید به شکلی برابر و اصولی فراهم شود. در غیر اینصورت چیزی به جز ضرر برای تهیه‌کنندگان بخش خصوصی که ما هستیم، باقی نمی‌ماند. قول اکران فیلم‌های هم فقط نباید به زمان برگزاری جشنواره‌ها محدود شود. اگر به فکر ادامه حیات سینمای کودک هستیم باید برای حل معضلات این حوزه که اکران از جمله مهترین‌هایش است نیز فکری کنیم و همه چیز را در حد حرف باقی نگذاریم.»
تهیه‌کننده «دره شاپرک‌ها» با اشاره به فعالیت‌های شورای سیاست‌گذاری و راهبری سینما کودک بیان می‌کند: «هدف این شورا باید به وضوح روشن شود. جدای از بحث تولید آثار با کیفیت در حوزه سینمای کودک که به نظرم از وظایف اصلی این شوراست باید برای حل معضل اکران فیلم‌های کودک که به نظر می‌رسد زیر مافیای اکران در حال پایمال شدن است، باید چاره‌ای اساسی اندیشیده شود.»
گلایه‌های فیلمسازان به حق است، نوید بهبود می‌دهیم
گلایه فیلمسازان و تهیه‌کنندگان سینمای کودک از اکران نامناسب و سخت فیلم‌هایشان یکی از اصلی‌ترین بحث‌ها در حوزه سینمای کودک است. اما محمدمهدی حیدریان که از تصدی‌اش بر سازمان سینمایی کمتر از یکسال می‌گذرد نوید بهبود شرایط اکران را به فیلمسازان می‌دهد.
او با به حق دانستن گلایه‌ها و توقعات کارگردانان و سینماگران حوزه کودک در زمینه اکران می‌گوید: «دغدغه‌ای که فیلمسازان در زمینه اکران فیلم‌هایشان دارند کاملا درست است. دوستان مشکلاتی که در زمینه اکران و به نمایش در آمدن فیلم‌هایشان وجود دارد را به حق می‌بینند.»
حیدریان در ادامه با اشاره به برنامه‌های جدید سازمان سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی برای حل معضل اکران فیلم‌های کودک تصریح می‌کند: «سینمای کودک در برنامه دوره جدید سازمان سینمایی در الویت اول قرار دارد. اینکه می‌گوییم در الویت قرار دارد یعنی یکسری سیاست برای آن نوشتیم که برای تحقق آن سیاست‌ها نیز طرح‌هایی نوشته شده است که بنیاد سینمایی فارابی به زودی آنها را اعلام خواهد کرد.»
رئیس سازمان سینمایی ادامه می‌دهد: «نگرانی دوستان فیلمساز کاملا به جاست، اما از آنجاییکه الویت ما سینمای کودک است به فیلمسازان و تهیه‌کنندگان این نوید را می‌دهم که دغدغه‌های آنها را در این زمینه رفع خواهیم کرد تا زمینه برای حضور آنها در حوزه سینمای کودک بیشتر فراهم شود.»
حیدریان می افزاید: «امکان تولید فیلم‌های با کیفیت و حرفه‌ای مقصد ماست و باید به آن دسترسی پیدا کنیم. البته که امکاناتش را خود ما باید فراهم کنیم و اصل قضیه را هم باید دوستان فیلمساز انجام دهند و از این امکانات استفاده کنند. به همه جوانب امر در حوزه سینمای کودک فکر شده و در برنامه‌هایی که به زودی از طریق بنیاد سینمایی فارابی ارائه می‌شود قدم به قدم در این زمینه حرکت خواهیم کرد.»
او همچنین با تاکید بر لزوم حضور نیروهای خلاق در حوزه سینمای کودک می‌گوید: «این نوید را می‌دهم که شرایط به گونه ای پیش رود که فیلمسازان به فعالیت در حوزه سینمای کودک امیدوارتر از قبل بشوند.»
رئیس سازمان سینمایی در پایان نیز می گوید: «سینمای کودک بار عمده‌اش را به دوش کارگردانان خلاق جوان بگذارد. بنابراین امسال ما باید مسیری را طی کنیم که حضور این کارگردانان جوان و خلاق را در جمع‌مان بیشتر و فعال‌تر ببینیم. آنها نیز باید تعاملات اصلی را با همتایان خودشان برقرار کنند و به دنبال کسب تجربیات و گرفتن آزموده‌ها باشند.»